اثر سطوح مختلف پرایمینگ هورمونی بر مؤلفه‌های جوانه‌زنی، زمان تا درصدهای مختلف جوانه‌زنی و ویگور بذر استویا (Stevia rebaudiana Bertoni)

به منظور بررسی اثرات پرایمینگ بذر بر ویژگی­ های جوانه­ زنی بذر استویا، آزمایشی به­ صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در دانشگاه شاهد اجرا شد. بذر­ها به­وسیله هورمون اکسین در غلظت­ های صفر (هیدرو پرایمینگ با آب مقطر)، 0.1، 0.5، 1 و 1.5 پی­ پی­ ام و هورمون سیتوکینین در غلظت­ های صفر (هیدرو پرایمینگ با آب مقطر)، 0.5، 1، 1.5 و 2 پی ­پی­ ام به صورت ترکیبی پرایم شدند. نتایج نشان داد که بیشترین سرعت جوانه ­زنی و کمترین میانگین مدت زمان جوانه زنی در تیمار بذر­ها با 0.1 پی­ پی­ ام اکسین و تیمار شاهد به­ دست آمد. همچنین بر اساس نتایج، کمترین زمان تا 10، 25، 50، 75 و 90 درصد جوانه ­زنی در هیدروپرایمینگ بذر­ها با آب مقطرو همچنین 0.1 پی­ پی­ ام اکسین به ­دست آمد. بنابراین، بذر­های هیدروپرایم شده زودتر به 10 درصد جوانه­ زنی رسیدند. در مطالعه اثر سیتوکینین، کمترین میانگین مدت زمان جوانه ­زنی در بذر­هایی مشاهده شد که به ­وسیله هیدروپرایمینگ و 1 پی ­پی ­ام سیتوکینین تیمار شدند. همچنین تیمار بذر­ها با 0.5 و 1.5 پی­پی ­ام از هورمون سیتوکینین بالاترین سرعت جوانه­ زنی را نشان داد. در مطالعه اثرات برهمکنش اکسین در سیتوکینین بر ویژگی­های جوانه ­زنی بذر­های استویا، ترکیب تیماری (1 + 1.5 پی­ پی ­ام)IAA+PBA  از نظر مقدار، منجر به بیشترین درصد جوانه­ زنی گردید. همچنین تیمار با (0+0.1 پی­ پی­ ام)IAA+PBA  شاخص بنیه بذر را افزایش داد که نسبت به سایر ترکیبات از نظر اقتصادی­ مقرون به صرفه است. به طور کلی با توجه به نتایج، اثر گذاری IAA نسبت به PBA بر صفات مورد مطالعه بیشتر بود. با این وجود، هیدروپرایمینگ نیز تاثیر مثبتی بر اکثر صفات نشان داد. در نتیجه برای تولید بذر استویا با سرعت جوانه ­زنی و بنیه بالا، استفاده از اکسین در غلظت­ های پایین توصیه می­شود. برای رسیدن به درصد جوانه­ زنی بالاتر، ترکیب تیماری (1+1.5 پی ­پی­ ام)  IAA+PBAرا می ­توان پیشنهاد کرد.